Afryka Zachodnia 2004Michał Jaworski (page 2)

Historia

Każda z krain wymagałaby oddzielnego opracowania. Wystarczy powiedzieć, iż Djenne było znaczącym centrum handlowym o kilkusetletniej historii zanim jeszcze Piast wyprawił synowi postrzyżny. Polecam wizytę w Muzeum Narodowym Mali w Bamako, a także odwiedziny wystawy archeologicznej przy drodze wjazdowej do Djenne. Imperium Ghany (w większości na terenie dzisiejszego Mali) szczyt swojej potęgi osiągnęło w wieku jedenastym. Później powstawały na tych terenach kolejne państwa. Kiedy Kankan Musa, władca królestwa Mali, udał się z pielgrzymką do Mekki w 1324 roku to ogromne ilości złota, które ze sobą wiózł spowodowały załamanie się rynku wymiany w Kairze. Imperium Songaj, z centrum nieco na północ od Burkina Faso, było najpotężniejsze w czasach, gdy Kolumb odkrywał Amerykę.

Należy pamiętać o tym, że w czasie pierwszych kontaktów Portugalczyków z władcami państw w Afryce Zachodniej trudno mówić o podboju w konkwistadorskim stylu, o przewadze technologicznej czy organizacyjnej naszego kontynentu. Pierwsze europejskie faktorie nad Zatoką Gwinejską nie były szokiem cywilizacyjnym dla Afrykańczyków, a „zderzenie cywilizacji” miało raczej formę zbliżoną do nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy równoprawnymi partnerami. Różnice pojawiły się i pogłębiły dopiero później – mniej więcej od XVII wieku – kiedy to Europa uzyskała znaczną przewagę w uzbrojeniu, a handlarze niewolników zdominowali relacje handlowe. Niewolnictwo było znane na tych terenach od wieków, ale dopiero Europejczycy stworzyli z tego prawdziwy przemysł. Trzeba nadmienić, że miejscowi władcy także nie byli bez winy szybko opanowując zasady „korzystnej współpracy” z kolonizatorami. Panoszyli się tutaj Portugalczycy i Holendrzy, Duńczycy (do 1850!!) i Brytyjczycy. W XIX wieku tereny Afryki Zachodniej zostały ostatecznie podzielone pomiędzy europejskie mocarstwa. Najważniejszym kolonizatorem okazała się być Francja (dzisiejsze Senegal, Mali, Burkina Faso, Wybrzeże Kości Słoniowej), a zaraz potem Wielka Brytania (Ghana, Nigeria). Niemcy do czasów I wojny światowej sprawowali władzę w Togo, potem utracili ją na rzecz Francji.

Dzisiejsza Ghana była pierwszym afrykańskim krajem, który odzyskał niepodległość w marcu 1957 roku. Kolejne kraje regionu dołączyły do niej w ciągu następnych kilku lat. Dzisiaj najlepiej znanym na świecie politykiem z Afryki Zachodniej jest sekretarz generalny ONZ, Ghańczyk Kofi Anan.